Саулық күзетіндегі қырағы қызмет
Әлемде қанша мамандық болса, бәрінің маңызы зор. Әйтсе де, адам жанының арашашысы болған ақ халатты абзал жандардың орны ерекше екені даусыз.
Себебі денсаулық – адамның баға жетпес байлығы. Дәл қазіргі кезде дґрігер қауымының жұмысы бұрынғыдан да қауырт әрі жауапты. Өйткені олар әлемді жайлаған қауіпті індетпен күресте бірнеше ай бойы отбасыларынан тысқары, өз денсаулықтарын қатерге тігіп алдыңғы шепте келеді. Ауруға шалдыққандарға шипа іздеген ақ халаттылар еңбегі қоғам үшін маңызды, әрі абыройлы екені осы сәтте тағы бір мґрте айқындалды.
Індет елге енген сәттен бастап Ел Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев тиімді шараларды қабылдады. Соның арқасында вирус жұқтырғандар саны өзге елдермен салыстырғанда әжептәуір аз болды. Сонымен қатар, Мемлекет басшысы індетпен күресуші мамандарға қаржылай қолдау көрсетуді де тапсырды.
Осының негізінде Денсаулық сақтау министрлігінің арнайы бұйрығының негізінде облыс әкімдігінің қаулысымен аймақтағы індетпен күресуші медицина мамандарына қауіптілік санатына қарай үстемеақы берілді. Кәсіби мереке қарсаңында бірқатар мамандарымыз министрліктің, облыс басшысының марапаттарына ие болды. Бұл біздің дәрігерлерімізді жігерлендіргені сөзсіз. Індеттің қаупі әлі сейілген жоқ. Керісінше, белең алып отыр. Осы орайда аймақ ақ халаттылары халық саулығын қорғау күзетіндегі міндеттерін мүлтіксіз атқара бермек.
Сыр медицинасы заман талабына сай жарақтанып, дамып келеді. Мәселен, бүгінде саланы медициналық-техникалық құрал-жабдықтармен жарақтандыру 75,78%-ті құрайды. Аталған көрсеткіш 2016 жылы 63,76%, 2017 жылы 66,41%, 2018 жылы 70,93%, былтыр 75,22 процентпен қорытындыланды. Биыл бұл үрдіс жалғасын тауып, 105 дана медициналық техника алу жоспарлануда.
Бүгінгі таңда облыс халқына 2423 дәрігер, 9528 орта буын маман қызмет көрсетеді. Аймақтың денсаулық сақтау саласында дәрігер мамандар жетіспейді. 2018 жылдың 1 қаңтарына тапшылық 205 дәрігерді, өткен жылы 137 дәрігерді құраса, осы жылы 162 дәрігерді құрап отыр. Бұл тенденция республика көлемінде байқалады.
Соңғы кезде мамандар тапшылығы елді мекендермен қатар облыс орталығында орналасқан көпсалалы мамандандырылған медицина ұйымдарында орын алып отыр. Мамандық бойынша жіктегенде, негізінен 47 аймақтық дәрігер, 26 анестезиолог-рениматолог, 8 неонатолог, 8 психиатр, 5 фтизиатр, 5 балалар хирургі жетіспейді. Десе де, облыс әкімінің қолдауымен өңірде маман тапшылығын азайту мақсатында біршама жұмыстар атқарылуда. Осы орайда облысымыз әлеуметтік қолдау шараларын жүзеге асыру бойынша республикада алдыңғы қатарда екендігін атап өткен жөн.Қолданыстағы жергілікті мәслихат шешімімен бекітілген «Әлеуметтік көмек көрсету, мөлшерін белгілеу және мұқтаж азаматтардың жекелеген санаттарының тізбесін айқындау» қағидаларына өзгерістер енгізіліп, 2016 жылдан бастап медицина мамандықтары бойынша облыс әкімінің гранты тағайындалып, 62 резидент 8 жоғары медициналық білім беру орнында оқуларын жалғастыруда. Биыл олардың 15-сі бітіріп келеді. Бұдан бөлек, облыс әкімінің тікелей қолдауымен Ақтөбе мемлекеттік медицина университетінде 2018 жылы 30, 2019 жылы 40 жалпы тәжірибелік дәрігерді даярлауға облыстық бюджеттен қаражат бөлінді. Бұл шаралар өз кезегінде саланың дәрігерлермен қамтамасыз етілуіне оң септігін тигізетін болады.
Ал былтыр аймақтың медициналық ұйымдарына 95 жас маман жұмысқа қабылданып, олардың 43-і (4,3 процент) ауылдық елді мекендерге жолданып, (2018 жылы 130, 68-і немесе 52,3 проценті елді мекендерге) жұмыс атқаруда. Жас мамандардың жұмысқа орналасуы өткен жылы алғаш рет Денсаулық сақтау министрлігі мен «enbek.kz» электрондық порталы арқылы жүргізіліп, мамандар өз таңдауларын жасады. Бұл өз кезегінде жас мамандардың инфрақұрылымы дамыған республикалық маңызды қалаларда орналасқан Ұлттық орталықтарда не емханаларда қалуына мүмкіндік беріп, сәйкесінше өңірлерде қызмет етуге ниетті мамандардың үлес салмағының азаюына әкеп соқтырды. Ауылдық жерлердегі медицина ұйымдарында жұмысқа қабылданған мамандарға Үкімет қаулысына сәйкес республикалық бюджет қаражаты есебінен көтерме жәрдемақы және тұрғын үй сатып алуға немесе салуға бюджеттік кредит беріліп келеді.Байқоңыр қаласында 2018 жылдың мамыр айында ашылған қазақстандық көпбейінді қалалық ауруханада дәрігерлер тапшылығы орын алған. Облыс әкімінің тапсырмасымен салынған әлеуметтік сала қызметкерлеріне арналған 5 көпқабатты тұрғын үйден 12 пәтер дәрігерлерге бөлінді. Нәтижесінде 9 дәрігер сырттан келіп, тұрақтады. «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Кодексінде жергілікті атқарушы органдардың құзырына жергілікті бюджет қаражаты есебінен елді мекендерге жолданған медицина және фармацевтикалық қызметкерлерге әлеуметтік қолдау шараларын көрсету қарастырылған. Осы орайда орын алған дәрігерлер тапшылығын ескере отырып, мәселе облыстық мәслихаттың кезекті отырысында қаралып, өңірге аса қажетті мамандықтар бойынша көтерме жәрдемақы бөлу үшін жергілікті бюджеттен биылға тиісті қаржы қарастырылды. Өңірге мамандарды тарту және тұрақтандыру бағытындағы жұмыстар жүйелі түрде жалғасын табатын болады. Бұл өз кезегінде, саланың білікті кадрларымен қамтамасыз етілуіне ықпал етіп, сәйкесінше халыққа көрсетілетін медициналық қызмет сапасы мен қолжетімділігі жақсаратын болады. Медицина саласына келіп жатқан жастар көп деп айта аламын. Ал оларды ауылдық жерлерге көптеп тарту бағытында мемлекет тарапынан жүргізіліп жатқан жұмыс та, көрсетіліп жатқан көмек те аз емес.
Жалпы денсаулық сақтау саласы асқан жауапкершілікті талап ететін сала десек, дәрігер – сол жауапты арқалаған адам өмірінің арашашысы. Осы ретте, бүгінгідей әлемді жайлаған індетпен күресуде мамандарымыздың еңбегін ерекше атап өткім келеді.
Барша әріптестерімді келе жатқан «Медицина қызметкерлері күні» мерекесімен құттықтаймын! Халық денсаулығын ойлап, күні-түні қызмет етіп жүрген әріптестерімнің еңбегіне ризашылығымды білдіремін. Ел игілігі жолындағы еңбектеріңіз әрдайым нәтижелі, мерейлеріңіз үстем болсын!
Жақсылық ӘБДУСАМЕТОВ,
облыстық денсаулық сақтау басқармасының басшысы
https://syrboyi.kz/densaylik/sawlyq-kuezetindegi-qyraghy-qyzmet-41553/